 |
|
Prezident İlham Əliyev 31 Dekabr – Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü və Yeni il münasibəti ilə Azərbaycan xalqına müraciət edir.
"Dövlət başçısı Azərbaycan xalqını bayram münasibəti ilə təbrik edib.
Xəbər verdiyimiz kimi, Prezidenti İlham Əliyev dekabrın 29-da Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunda Azərbaycan Televiziyasına müsahibə verib.
Dövlət başçısı müsahibəsində AZAL-ın Bakı-Qroznı reysini yetirərkən Rusiya ərazisində kənar müdaxiləyə məruz qalan və nəticədə Aktauda qəzaya uğrayan təyyarədən danışıb.
Həmin müsahibənin videosunu təqdim edirik:
Azərbaycanda hərbi xidmətə çağırış yaşının yuxarı həddi azaldılıb.
Bununla bağlı İlham Əliyev Cinayət Məcəlləsində, Miqrasiya Məcəlləsində, İnzibati Xətalar Məcəlləsində, “Əhalinin sağlamlığının qorunması haqqında”, “Hərbi xidmətkeçmə haqqında” Əsasnamənin təsdiq edilməsi barədə, “Psixiatriya yardımı haqqında”, “Azərbaycan Respublikasında səfərbərlik hazırlığı və səfərbərlik haqqında” və “Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında” Qanunlarında dəyişikliyi təsdiqləyib.
Belə ki, çağırışçılar ilkin hərbi qeydiyyata alınmış və ya alınmalı olan müddətli həqiqi hərbi xidmət keçməmiş 18 yaşından 30 yaşınadək Azərbaycanın kişi cinsli vətəndaşları olacaq.
Xatırladaq ki, bu günə qədər həmin yaş həddi 18 yaşından 35 yaşınadəkdir.
Həmçinin Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin müddətli həqiqi hərbi xidmət qulluqçularının xidmət keçmək üçün son yaş həddi 36,5-dən 31,5-ə endirilib.
Bununla bərabər, çağırışçıların və hərbi vəzifəlilərin yaşayış yeri üzrə qeydiyyata alınması və ya qeydiyyatdan çıxarılması, əlilliyinin müəyyən edilməsi, onların soyadının, adının, atasının adının dəyişdirilməsi, vətəndaşlıq vəziyyəti aktlarının qeydiyyatında doğum tarixi və yeri haqqında dəyişikliklər edilməsi, ölümünün qeydiyyatı, habelə onlar barəsində cinayət işinin başlanılması və ya məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmü barədə məlumatı müvafiq icra hakimiyyəti orqanına təqdim etməli olan aidiyyəti orqanlar tərəfindən “Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında” qanunu ilə müəyyən edilmiş müddətlərdə təqdim edilməməsinə görə vəzifəli şəxslər 300 manatdan 500 manatadək (hazırda 150-250 manat) məbləğdə, hüquqi şəxslər 900 manatdan 1 100 manatadək (hazırda 300-500 manat) məbləğdə cərimə ediləcəklər.
Qanuni əsas olmadan hərbi xidmətdən yayınmaq üçün növbəti hərbi çağırışdan və ya səfərbərlik üzrə çağırışdan boyun qaçırma iki ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılacaq. Eyni əməllər müharibə vaxtı törədildikdə üç ildən altı ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılacaq.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev “Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə məxsus “Embraer 190” tipli sərnişin təyyarəsi Bakı–Qroznı (Rusiya Federasiyası) reysini yerinə yetirərkən baş vermiş qəza zamanı yüksək peşəkarlıq və şücaət göstərmiş şəxslərin təltif edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb.
Sərəncamda deyilir:
2024-cü il dekabrın 25-də Bakı–Qroznı (Rusiya Federasiyası) reysini yerinə yetirən “Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə məxsus “Embraer 190” tipli sərnişin təyyarəsi Rusiya Federasiyasının hava məkanında kənar fiziki və texniki müdaxiləyə məruz qalaraq idarəetməni itirmiş vəziyyətdə Qazaxıstan Respublikasının Aktau şəhəri istiqamətinə yönləndirilib. İnsan tələfatı və xəsarət alanlar olmasına baxmayaraq, pilotların, bələdçilərin yüksək peşəkarlığı, şücaəti və cəsurluğu sayəsində təyyarə qəza enişi həyata keçirmiş və sərnişinlərin bir qismi xilas edilib.
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:
“Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə məxsus “Embraer 190” tipli sərnişin təyyarəsi Bakı–Qroznı (Rusiya Federasiyası) reysini həyata keçirərkən baş vermiş qəza zamanı xidməti vəzifələrinin yerinə yetirilməsində, sərnişinlərin həyatının xilas edilməsində yüksək peşəkarlıq, şücaət və fədakarlıq göstərdiklərinə görə aşağıdakı şəxslər təltif edilsinlər:
“Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adı ilə:
Kşnyakin İqor İvanoviç (ölümündən sonra);
Kalyaninov Aleksandr Georgiyeviç (ölümündən sonra);
Əliyeva Hökumə Cəlil qızı (ölümündən sonra).
1-ci dərəcəli “Rəşadət” ordeni ilə:
Əsədov Zülfiqar Sərdar oğlu;
Rəhimli Aydan Vaqif qızı.
Aktaudakı təyyarə qəzasında həlak olan üç ekipaj üzvü - gəmi komandiri İqor Kşnyakin, pilot Aleksandr Kalyaninov və stüardessa Hökümə Əliyevanın nəşi dəfn olunmaq üçün II Fəxri xiyabana gətirilib.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, hökumət və dövlət rəsmiləri də dəfn mərasimində iştirak etmək üçün II Fəxri xiyabana gəliblər.
Onların arasında Baş nazir Əli Əsədov, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Eldar Əzizov, rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyev, fövqəladə hallar naziri Kəmaləddin Heydərov, səhiyyə naziri Teymur Musayev, Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri Şahin Bağırov və digərləri var.
Fotoqrafımız Xəyal Vəlizadənin lentə aldığı görüntüləri təqdim edirik:
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev dekabrın 29-da Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunda Azərbaycan Televiziyasına müsahibə verib.
Bu barədə Prezidentin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Bakı-Qroznı istiqamətində uçan təyyarənin qəzaya uğraması nəticəsində həlak olan ekipaj üzvlərinin Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunda keçirilən vida mərasimində iştirak edib, onların ailə üzvlərinə və yaxınlarına başsağlığı veriblər.
Bununla bağlı Prezidentin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.
Xəbər verdiyimiz kimi, Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunda təyyarə qəzasında həlak olan ekipaj üzvləri ilə vida mərasimi keçirilir.
Prezident İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva mərasimə əklil göndəriblər.
Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Azərbaycan lideri İlham Əliyevə zəng edərək, üzrxahlıq etməsi baş verən hadisəyə münasibətdə və iki ölkənin strateji tərəfdaşlığı baxımından, doğru addımdır... Halbuki, bu, qətiyyən yetərli deyil, çünki rəsmi Bakı haqlı olaraq, Kremldən həm də bu hadisənin baş verməsində günahkar olanların cəzalandırılmasını və kompensasiyanın ödənməsini də gözləyir...
Azərbaycan və Rusiya arasında müttəfiqlik fəaliyyəti barədə bəyannamə mövcuddur. Ancaq Kremlin son davranışları Rusiyanın Azərbaycana münasibətdə müttəfiqlik fəaliyyəti içərisində olduğunu qətiyyən biruzə vermir. Əksinə, hazırda Rusiya Azərbaycanla müttəfiqlik münasibətinə sarsıdıcı zərbə xarakteri daşıyan addımlar atır. Və Azərbaycan dövlətinin bütün bunlara müşahidəçi qalacağı isə qətiyyən inandırıcı görünmür.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycana məxsus sərnişin təyyarəsinin Rusiyanın Qroznı şəhəri üzərində "qəza"ya uğraması iki ölkə arasındakı münasibətlərdə siyası çatların qabarıq şəkildə ortaya çıxmasına səbəb olub. Üstəlik, bunun əsas günahı və siyasi məsuliyyəti məhz Rusiyanın üzərinə düşür. Çünki Azərbaycanın sərnişin təyyarəsinin "qəza"ya uğraması ilə bağlı hadisənin ətrafında kifayət qədər müəmmalı məqamlar mövcuddur. Və bu müəmmalı məqamlara aydınlıq gətirilməsi də məhz Rusiyanın beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində borcudur.
Məsələ ondadır ki, Azərbaycanın sərnişin təyyarəsinə Rusiyanın Qroznı şəhərində eniş icazəsi verilməyib. "Zədələnmiş" sərnişin təyyarəsi əvvəlcə Rusiyanın Mahaçqala hava limanına yönləndirib, ancaq eniş icazəsi verilməyib. Bunun ardınca daha yaxın məsafədə hava limanları olsa da, Azərbaycanın sərnişin təyyarəsi daha uzaq məsafəli Qazaxıstanın Aktau şəhərinə yönləndirilib. Və ən böyük müəmma da məhz burada ortaya çıxır.
Rusiya hava nəqliyyatı dispetçerlərinin bu davranışlarında hansı məqsədlər güdülüb? Bu sualın cavabı artıq məlumdur və Aktau şəhərində yerə çırpılmış sərnişin təyyarəsinə baxış zamanı hətta "qara qutu"dakı məlumatlara ehtiyac duyulmadan kənar müdaxilənin olduğu dəqiqləşib. Yəni artıq heç kim şübhə etmir ki, rusiyalı dispetçerlər sərnişin təyyarəsinə Qroznıda eniş icazəsi verməyəndə hava layneri Rusiya hava hücumundan müdafiə sisteminin hücumuna məruz qalıbmış. Sərnişin təyyarəsinin gövdəsində Rusiyanın "Pantsir-S" raketinin açdığı dəliklər mövcuddur. Və bu, məhz Qroznı şəhəri üzərində baş verib.
Təbii ki, Rusiya hərbi-siyasi dairələri, eləcə də, Qroznıdakı yerli strukturlar bundan ciddi şəkildə narahat olaraq, tez-tələsik baş verən beynəlxalq cinayətin izlərini itirmək barədə düşünüblər. İnsanların xilas edilməsi əvəzinə sərnişin təyyarəsi ən təhlükəli variant üzrə Xəzər dənizi üzərindən Aktauya yönəldilib və naviqasiya sistemi də məqsədli şəkildə sıradan çıxarılıb. Yəni, pilotların baş verən hadisə barədə həqiqəti Bakıya ötürmə imkanları bloklanıb, sərnişin təyyarəsinin Xəzər dənizində batırılması ilə beynəlxalq cinayətin izlərini itirmək məqsədi güdülüb.
Ancaq pilotların yüksək peşəkarlığı sayəsində Rusiyada bu məkrli oyunu quranların planı pozulub. Çünki quru ərzində yerə çırpılan təyyarəyə qeyri-peşəkar baxış belə, raket zərbələrinin izlərini ayırd etmək imkanı verir. Üstəlik, sağ qalan sərnişinlər də raket zərbələrini təsdiqləyən açıqlamalar verirlər. AZAL-dan verilən açıqlamada sərnişin təyyarəsinin kənar müdaxilə ucbatından qəzaya uğradığının qabardılması da bu baxımdan, böyük önəm daşıyır.
Görünən ondan ibarətdir ki, rəsmi Bakı bu məsələdə qətiyyətli və prinsipial mövqe tutmaqdan qətiyyən çəkinmədi. Azərbaycanın rəsmi dairələri Rusiyanın sərnişin təyyarəsinin Qroznı üzərində raketlə vurulması ilə hadisəyə dərhal adekvat reaksiya verdilər. Əvvəlcə baş verən hadisə barədə real məlumatlar yerli və ictimaiyyətə operativ şəkildə çatdırılmasına nail olundu. Və bununla da, törədilən hadisənin günahını "quş sürüsü"nün yükləyib, ört-basdır edilməsinə imkan verilmədi.
Digər maraqlı məqamlardan biri odur ki, Kreml bu hadisəyə münasibətdə sükunətini qorumağa çalışsa da, Çeçenistan rəhbəri Ramzan Kadırov əvvəlcə Azərbaycana kompensasiya təklif etdi. Ardınca isə Qroznı üzərində vurulmuş sərnişin təyyarəsi ilə bağlı Çeçenistan ərazisində matəm elan etdi. Və bu, baş verən hadisə ilə bağlı Qroznıda müəyyən narahatlığın olduğunu göstərirdi.
Ona görə də, müəyyən mənada, Azərbaycanın sərnişin təyyarəsinin vurulması ilə bağlı müəmmaların toplandığı əsl "qara qutu"nun məhz Qroznıda olduğunu da ehtimal etmək mümkündür. Ancaq Qroznıdan gələn kompensasiya təklifini geri çevirən rəsmi Bakının və xüsusilə də, Prezident İlham Əliyevin qətiyyətli, prinsipial və çevik addımları bu "qara quru"nun uzun müddət qapalı qalmasına imkan vermədi. Və artıq bir çoxlarına baş verən hadisənin arxasında gizlənən bəzi sirlərin nələrdən ibarət ola biləcəyi böyük ölçüdə aydındır.
İndi Kremlin israrlı sükunətinin əsas səbəbinin Qroznıdakı "qara qutu" ilə bağlı ola biləcəyinə o qədər də böyük şübhə yeri qalmayıb. Halbuki, ABŞ-ın sərnişin təyyarəsinin vurulma əlamətlərini ifadə edən məlumatlara malik olmasını bəyanlaması, eyni zamanda, Türkiyənin və Braziliyanın öz ekspertlərini Aktauya göndərməsi həqiqətlərin ört-basdır edilməsinə yönəlik cəhdləri boşa çıxardı. Hətta rəsmi Astana belə, "quş sürüsü" ilə bağlı versiyanın Rusiyaya aid olduğunu qabartmaqla, Kremlin narrativlərindən imtina etdi. Və nəhayət, Qazaxıstan prezidenti Tokayev araşdırmanın obyektiv şəkildə aparılacağını bəyanladı.
Ona görə də, Kreml üçün seçim etmək ehtiyacı yaranmış oldu. Belə ki, Rusiya siyasi dairələri ya sərnişin təyyarəsinin "quş sürüsü" ucbatından qəzaya uğradığını iddia edərək, Azərbaycanla pozitiv münasibətləri risk altına atacaqdı. Ya da bunun əksinə, Azərbaycan kimi önəmli strateji tərəfdaşı itirməmək üçün baş verənlərin arxasındakı həqiqəti etiraf edəcəkdi. Üstəlik, Sergey Markov, Pavel Felqenqauer və s. kimi rusiyalı ekspertlər reallığın gizlədilməsinin mümkün olmadığını, Kremlin əvvəl-axır əsl həqiqəti etiraf edərək, Azərbaycandan üzr istəməsini tövsiyyə edirdilər.
Maraqlıdır ki, sərnişin təyyarəsinin "qara qutu"su hələ araşdırılmasa da, rəsmi Bakı baş verən hadisənin "qara qutu"sunu açmağa artıq nail olub və bununla da demək olar ki, yeni bir geopolitik böhran təhlükəsini böyük ölçüdə bloklayıb. Çünki Rusiya prezidenti Vladimir Putin Azərbaycan lideri İlham Əliyevə artıq zəng edib və üzrxahlıq edib. Bu, baş verən hadisəyə münasibətdə ən doğru addımdır. Həm də beynəlxalq praktikaya tamamilə uyğundur.
Halbuki, bu, qətiyyən yetərli deyil. Çünki rəsmi Bakı Kremldən həm də bu hadisənin baş verməsində günahkar olanların cəzalandırılmasını və kompensasiyanın ödənməsini də gözləyir. Və rəsmi Bakı hadisənin ümumi "qara qutu"sunu artıq açdığından, Kremlin araşdırmanın sonunu gözləməsinə qətiyyən ehtiyac qalmayıb.(musavat.com)
Prezident İlham Əliyev rusiyalı həmkarına “Azərbaycan Hava Yolları”na məxsus sərnişin təyyarəsinin Rusiyasının hava məkanında olan zaman kənar fiziki-texniki müdaxiləyə məruz qaldığını deyib.
Bu barədə dövlət başçısı Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin dekabrın 28-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə zəng edərkən bildirib.
Məlumata görə, Prezident İlham Əliyev “Azərbaycan Hava Yolları”na məxsus sərnişin təyyarəsinin Rusiyasının hava məkanında olan zaman kənar fiziki-texniki müdaxiləyə məruz qaldığını və idarəetməsini tam itirdiyini, Qazaxıstanın Aktau şəhərinə doğru yönləndirildiyini və yalnız pilotların şücaəti və peşəkarlığı sayəsində qəza enişi edə bildiyini qeyd edib.
Dövlət başçısı təyyarənin gövdəsində çoxsaylı dəliklərin olmasının, hələ havada olarkən sərnişin və heyət üzvlərinin təyyarənin göyərtəsini dəlib içəri daxil olan yad hissəciklərlə yaralanmasının və bu xüsusda sağ qalan təyyarə bələdçiləri və sərnişinlərin ifadələrinin kənar fiziki-texniki müdaxilə faktını təsbit etdiyini vurğulayıb.