 |
|
İsrailin Misirin Süveyş kanalı ilə rəqabət aparacaq yeni bir kanal inşa etməyi planlaşdırdığı iddia edilir.
Qaynarinfo xəbər verir ki, "Ben-Qurion kanalı" adlandırılan və 258 kilometr uzunluğunda olacağı bildirilən layihə Qırmızı dəniz ilə Aralıq dənizini birləşdirəcək.
"Daily Express" qəzetində dərc olunan xəbərə görə, kanalın təxmini maliyyəti 96 milyard dollar olaraq hesablanıb.
Kanalın marşrutu və xüsusiyyətləri
* Kanal İsrailin Qırmızı dəniz sahilində yerləşən Eylat liman şəhərindən başlayacaq.
* İordaniya sərhədini keçərək Qəzza zolağı ətrafından dolanacaq və Ölü dəniz üzərindən Aralıq dənizinə çatacaq.
* Süveyş kanalından 10 metr daha dərin olacaq.
* 110 metr enində və 300 metr uzunluğunda böyük gəmilərin keçişinə imkan yaradacaq.
İqtisadi təsirlər və məqsədlər
Layihənin məqsədi Misirin Süveyş kanalı ilə rəqabət aparmaq, həmçinin Çinin "Bir kəmər, bir yol" təşəbbüsünün qarşısını almaqdır. İsrail bu kanal vasitəsilə illik təxminən 9 milyard dollar gəlir əldə etməyi planlaşdırır. Bundan əlavə, kanalın istismar xərclərinin Süveyş kanalı ilə müqayisədə daha az olacağı proqnozlaşdırılır.
Təhlükəsizlik və regional təsirlər
Kanalın tikintisi üçün bölgədəki davam edən münaqişələr və təhlükəsizlik problemləri əsas maneə kimi göstərilir. Bununla belə, İsrail və Fələstin arasında iki dövlətli həll modeli qəbul edildiyi halda, kanalın hər iki regiondan keçərək həm İsrailə, həm də Fələstinə iqtisadi fayda gətirəcəyi vurğulanır.
Tarixi perspektiv
"Ben-Qurion kanalı"nın ideyası ilk dəfə 1960-cı ildə ortaya çıxıb. Misir 1948-1950-ci illər arasında İsrail gəmilərinin Süveyş kanalından istifadə etməsini qadağan etmiş və İsrailin Asiya və Şərqi Afrika ilə ticarət əlaqələrini çətinləşdirmişdi.
Layihə həyata keçərsə, bölgədə iqtisadi dinamizmi artırmaq potensialına malikdir. Bununla yanaşı, Qırmızı dəniz və Aralıq dənizi arasında alternativ bir su yolu yaratmaqla beynəlxalq ticarət marşrutlarında əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb ola bilər.
Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarının Dəməşq görüşündən sonra dərc etdiyi fotoda Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbokun üzü blur edilib.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, Almaniyanın “N-tv” telekanalı buna diqqət çəkib.
Qeyd edək ki, Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbok ötən gün Dəməşqdə Suriyanın lideri Əhməd əl-Şara ilə görüşüb. Görüş zamanı Əhməd əl-Şara qadın nazirin əlini sıxmayıb.
Amerika prezidentinin ikinci müddəti onun birinci dövründən xeyli fərqli olacaq. Tramp indi diqqətini geosiyasətə yönəltməlidir.
ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Tramp ikinci müddətə birinci dövründəkindən qat-qat çətin qlobal mənzərədə başlayacaq.
Qaynarinfo xəbər verir ki, bunu "The Washington Post" yazıb.
Trampın xarici siyasət tərzi fərdi sövdələşmələrə və avtokratlarla rəftarlara diqqət yetirsə də, yeni reallıq daha strateji yanaşma tələb edəcək.
Ukraynada müharibə
Tramp münaqişənin tez bir zamanda həlli üçün təzyiqlə üzləşə bilər. Xüsusilə Rusiyanın maksimalist tələbləri fonunda onun "bir gündə barışıq" vədləri şübhə doğurur.
Avropalı müttəfiqlər Trampın razılığa gəlmək üçün çox şeydən, o cümlədən Ukraynanın suverenliyindən imtina edə biləcəyindən narahatdırlar.
Yaxın Şərq
İran, Suriya hadisələri və Qəzzadakı münaqişələr regionda sabitliyi pozmaqdadır. İsrail hərbi mövqelərini gücləndirsə də, beynəlxalq tənqidlərlə üzləşib.
Avtokratların geosiyasi oxu
Rusiya, Çin, İran və Şimali Koreya Qərbə qarşı yeni müqavimət bloku yaradır. Müasir avtokratlar qısamüddətli müqavilələr bağlamağa daha az meylli olublar.
NATO
NATO-nun avropalı üzvlərini maliyyə çatışmazlığına görə tənqid edən Tramp indi müttəfiqlərin daha ehtiyatlı münasibəti ilə üzləşəcək. Onun ikinci müddəti ABŞ-ın alyansla bağlı siyasətində mümkün dəyişikliklərlə bağlı narahatlıqları artırır.
Trampın potensial strategiyaları
* Rusiya: Nəşr qeyd edir ki, Tramp Putinlə şəxsi diplomatiyasını bərpa etməyə cəhd edə bilər, lakin Rusiyanın mövqeyini bərpa etmək kimi uzunmüddətli hədəflərə diqqət yetirən diktator daha da mülayimləşib.
* Çin və Şimali Koreya. WP təklif edir ki, artıq Trampla işləmək təcrübəsi olan Si Szinpin və Kim Yonq In geosiyasi gərginliyi nəzərə alaraq yeni problemlər yarada bilər.
Xarici siyasət analitikləri arasında belə bir fikir var ki, Tramp ikinci müddətə xarici siyasət mövqelərini yerinə yetirmək, dünya hadisələrini formalaşdırmaq qabiliyyətini təkmilləşdirmək üçün daha yaxşı təchiz edilmiş, lakin bəlkə də kibrə daha az yerlə yanaşır. "Chatham House" analitik mərkəzinin tanınmış əməkdaşı Robin Niblett qeyd edir ki, daha təhlükəli bir dünyada "tərəzinin əyilməsinin dəyəri daha çox ola bilər".
Donald Tramp yeni seçilən prezident olaraq İtaliya baş naziri Corciya Melonini Mar-a-Laqoya sürpriz ziyarətində tərifləyib və onu "fantastik qadın" adlandırıb.
Qaynarinfo xəbər verir ki, Corciya Meloni, yanvarın 20-də keçiriləcək prezidentin inaqurasiyasından əvvəl ABŞ ilə əlaqələri daha da gücləndirmək məqsədi ilə şənbə günü Floridaya gedib. Mar-a-Laqo tətil mərkəzində Tramp tərəfindən təqdim edildikdən sonra İtaliya baş nazirinə alqışlarla qarşılandığına dair sosial mediada paylaşılan video görüntüləri mövcuddur.
Corciya Meloninin səfəri, ABŞ prezidenti Co Baydenlə 9-12 yanvar tarixlərində Romada baş tutacaq görüşündən bir neçə gün əvvəl gerçəkləşəcək.
Görüşün detallarına dair heç bir açıqlama verilməyib, lakin İtaliya mətbuatı Meloninin Rusiya-Ukrayna müharibəsi, ticarət məsələləri, Orta Şərq və Tehranda həbsdə olan İtaliya jurnalisti ilə bağlı Tramp ilə danışmaq istədiyini bildirir. Meloninin ofisi bu barədə heç bir şərh verməyib.
Meloni Tramp üçün güclü bir tərəfdaş olaraq görünür, çünki o, öz konservativ xüsusiyyətləri və İtaliyadakı sağ müxalifət koalisiyasının sabitliyi ilə tanınır. Həmçinin, o, milyarder və Tramp ilə sıx əlaqələr qurmuş olan İlon Mask ilə yaxın münasibətlər formalaşdırıb. Mask 2020-ci il seçkilərində Tramp üçün $250 milyon (£201 milyon) sərf etməsi ilə məşhurdur.
Görüşdə Tramp Mar-a-Laqo kütləsinə "Bu çox həyəcan vericidir. Mən burada fantastik bir qadınla, İtaliya baş naziri ilə birgəyəm" deyib və əlavə edib ki, o, həqiqətən Avropanı fəth edib.
Sonra Tramp və Meloni Trampın 2020-ci il seçkilərində uduzmasından sonra nəticəni dəyişdirmək üçün keçmiş vəkili olan Con Eastman haqqında cinayət araşdırmalarına və hüquqi yoxlamalara dair bir sənədli film izləyiblər.
Meloninin qarşılaşdığı ən böyük çətinliklərdən biri, 19 dekabrda İranda İtaliya jurnalisti Sesiliya Salanın həbsidir. Sala, iranlı iş adamı Mohammad Abedininin ABŞın tələbi yerinə yetirilərək Milan Malpensa hava limanında həbs olunmasından üç gün sonra tutulub. Abedini 2023-cü ildə İordaniyada üç ABŞ hərbçisinin öldüyü hücumda istifadə olunduğu iddia edilən dron hissələri ilə əlaqədar ABŞ tərəfinə təhvil verilib. İran bu hücumda əlaqəsi olduğunu inkar edib.
Cümə günü, İran Xarici İşlər Nazirliyi Abedininin həbsinə görə İtaliyanın səfirini çağırıb.
Meloni noyabr seçkilərindən sonra Floridada Tramp ilə görüşən az sayda xarici liderdən biri olub. Tramp Argentinanın prezidenti Xavyer Mileyi, Macarıstanın baş naziri Viktor Orban və Kanada baş naziri Justin Trudeau ilə də görüşüb.
Çindən sonra Qazaxıstanda da metapnevmovirus infeksiyasına yoluxma halları qeydə alınıb.
"Report" xəbər verir ki, bu barədə ölkənin Səhiyyə Nazirliyinin mətbuat xidməti teleqramda məlumat yayıb.
Məlumata görə, epidemiya başlayandan 8 360 xəstəlik halı aşkarlanıb ki, onlardan 30 nəfəri metapnevmovirusa yoluxub.
Bundan başqa, oktyabrın 1-dən Qazaxıstanda ümumilikdə 2 002 335 respirator viruslar ARVI və 941 laborator təsdiqlənmiş qrip hadisəsi qeydə alınıb.
Vaşinqtonun şimal-şərqində baş verən atışma nəticəsində azı beş nəfər yaralanıb.
"Report” xəbər verir ki, bu barədə məlumat Kolumbiya dairəsi polis idarəsinin "X” sosial şəbəkəsində yayılıb.
Zərərçəkənlər güllə yaraları ilə hospitala yerləşdiriliblər. İlkin məlumata əsasən, atışma mübahisə zəminində baş verib.
"Cinayət yerində aşkar edilən kişi ilə qadın huşları özündə və normal tənəffüslə xəstəxanaya aparılıb. Xəstəxanaya daha iki kişi çatdırılıb. Beşinci zərərçəkən olan kişi də yaralanıb”, - məlumatda bildirilib.
Avropa Suriyaya yardım göstərməyə hazırdır, lakin orada islamçı strukturların yaradılmasını maliyyələşdirməyəcək. "Bunu Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbok bildirib.
O, Dəməşqə səfəri zamanı deyib ki, Avropa Suriyaya dəstək verəcək, lakin Avropa yeni islamçı strukturlara sponsorluq etməyəcək.
"Bu, o deməkdir ki, dəstəyimiz yenidənqurma, təhlükəsizlik, qanunun aliliyi prinsiplərinə əməl olunması və əhalinin bütün qruplarının cəlb olunması məsələsi ilə sıx bağlıdır", - Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri əlavə edib.
Berbok fransalı həmkarı ilə Suriyaya qəfil səfər edib. Onlar xüsusilə Dəməşqdə hakimiyyətə gələn silahlı qrupların lideri Əhməd əl-Şara ilə görüş keçiriblər. Alman mətbuatı diqqəti sonuncunun qonaqları qarşılayarkən alman nazirlə əl sıxmamasına yönəldib.
Berbok və Barrot prezident Bəşər Əsəd hakimiyyətdən getdikdən sonra Suriyaya səfər edən ilk Avropa xarici işlər nazirləri oldular.Almaniya kansleri Olaf Şoltz Berlinin Dəməşqin yeni hakimiyyətləri ilə "intensiv əlaqələr" saxladığını və digər müxalifət qrupları ilə danışıqlar apardığını söyləyib.
Los-Ancelesin mərkəzindəki kəsişmədə Waymo robot taksisi və Serve Robotics çatdırılma robotu toqquşub.
"Qəzanın videosu Reddit-də yayımlanıb.
Ölən və yaralananların olmadığı qeyd edilir. Hadisə şahidlərinin dediyinə görə, çatdırma robotu əvvəlcə yolayrıcından keçib, daha sonra pandusdan istifadə edərək səkiyə çıxmaq istəsə də, robotaksi ilə toqquşub.
Hər iki şirkətin nümayəndələri robotların avtomatik və uzaqdan idarəetmə ilə işlədiyini vurğulayıblar.
Ukraynasız NATO-nun Rusiya ilə mümkün müharibədə qalib gəlmək şansı yoxdur. "Bu barədə Ukrayna prezidentinin aparatının rəhbərinin müşaviri Mixail Podolyak bildirib.
“NATO ölkələrinin kifayət qədər çoxlu silahları var, daha effektivdirlər, lakin onlardan istifadə etməyə hazır deyillər. Əgər beş ildən sonra Rusiya militarizasiya tempini saxlasa, NATO-nun heç bir şansı yoxdur”, - deyə o bildirib.
Podolyak hesab edir ki, Rusiyanı məğlub etməyin yeganə yolu onu Ukrayna hesabına məğlub etməkdir.
Bundan əvvəl 19FortyFive portalının köşə yazarı Daniel Davis yazmışdı ki, ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Tramp Rusiya-Ukrayna münaqişəsinə son qoymaq üçün Ukraynadan ərazi güzəştlərini nəzərdən keçirə bilər.
ABŞ və Qərb koalisiyasının Suriyadakı yeni hərbi bazası Fəratın şərq sahilində Ayn əl-Ərəb (Kobani) şəhəri yaxınlığında yaradılır.
"Bu barədə “Al Hadath” telekanalına “Suriya Demokratik Qüvvələri” (SDQ) kürd koalisiyasındakı mənbələr məlumat verib.
Onların sözlərinə görə, 2024-cü ilin dekabr ayının sonundan bəri Suriya-İraq sərhədindəki Əl-Valid keçid məntəqəsindən sement blokları, elektrik generatorları, yanacaq çənləri və döyüş sursatları olan 300-ə yaxın yük maşını bu əraziyə gedib. Yanvarın 1-də hərbi texnika və buldozerlər daşıyan 50 yük maşınından ibarət karvan gəlib.
Dekabrın 19-da SDQ komandiri Mazlum Abdi Türkiyə qoşunlarının əraziyə daxil olmasının qarşısını almaq üçün Ayn əl-Ərəbdə (Kobani) hərbsizləşdirilmiş zona yaradılmasını təklif edib. Eyni zamanda o qeyd edib ki, Türkiyə ilə həmsərhəd olan bu ərazi Amerika hərbçilərinin nəzarəti altında olacaq.