Əbdüləziz Əzimi Qədim güneyli milli-mədəni fəal və din xadimidir.

O, Azərbaycan-türk millətinin milli və demokratik hüquqları uğrunda mübarizələr aparıb və dəfələrlə saxlanılıb.

Əbdüləziz Əzimi Qədiminin Güney Azərbaycanın ana dili problemi ilə bağlı Axar.az-a açıqlamasını təqdim edirik:

İranda yaşayan türklərin statistikası

İranda yaşayan etnik qrupların dəqiq statistikası tutulmayıb. 40 milyon rəsmi statistika deyil, təxmini rəqəmdir. İranda türklərin hamısı bir gün dövlətdən ana dilində təhsil tələb edəcəklər, amma buna bir az zaman lazımdır. İran türklərinin bir hissəsi artıq öz ana dillərini unudub, farslaşıblar. Səbəb isə ana dilinin aradan getdiyini gec anlamalarıdır. Sonradan başladılan etirazlardan sonra bir qism türk bu məsələni anladı.

Ana dilinin tələb edilməsi

Media səthində etirazlar ola bilər, lakin yaxın zamanlarda böyük kütlə halında ana dili mövzusunda etirazlar gözlənilmir. Bir gün onlar öz dillərində tədris istəyərlər, ya yox, o ayrı məsələdir. İndi ancaq mədəni fəaliyyət, oyanış və ümid lazımdır. Ümidsizliyi Güney Azərbaycandan qovub əhval-ruhiyyəni bərpa etmək vacibdir. Niyə ziyalılar içində ana dilində dərs oxumaq gərəklidir? Milli hökumətdən bu tərəfə ana dilinin təbliği yalnız ziyalılar arasında yayılıb. İndi isə ziyalılarla yanaşı, xalq arasında yayılır və stadionlarda belə artıq anadilli şüarlar səsləndirilir, ana dili istənilir. Belə bir reaksiya keçmişdə arzu idi, bu qədərini gözləmirdik.

Ayrı-seçkiliyin kökündə yatan səbəblər

Ayrı-seçkilik təbii ki, şovinizmin nəticəsidir. Paniranist farslar qonşularına nisbətən əhalisinin az olduğunu düşünürlər. Baxırlar türklərə, ərəblərə, hindistanlılara, çinlilərə, görürlər ki, böyük xalqlardır. Onlar fars xalqını başqa xalqların hesabına çoxaltmaq istəyirlər. Pəhləvilər hakimiyyətə gəldikdən sonra fars şovinistləri başladılar bu yolda türk yazarlarından da istifadə etməyə. Onlar yazarları Azərbaycan əleyhinə yazılar yazmağa məcbur etdilər.

İndi də həmin şovinistlər ayrı bir libasda Azərbaycan əleyhinə fəaliyyət göstərirlər. Paniranistlərin bir qismi farsçılıq və irançılıq naminə bu işi görür, bir qismi isə indiki hakimiyyət üçün çalışırlar, fars dilini təbliğ edir, milli fəalları separatçı qüvvə kimi qələmə verirlər. Hesab edirlər ki, İranda başqa dillər tədris olunsa, fars dili bölgələrdə sıxışdırılacaq.

Quzeydən Güneyə dəstək

Quzey Azərbaycan ziyalılarından xahişimiz odur ki, bizə mədəniyyət sahəsində kömək olsunlar. Uşaq ədəbiyyatında bizə yardım etmələrini istərdik. Əsasən, uşaqların çox sevdiyi cizgi filmlərini Azərbaycan dilində Güney ləhcəsinə çevirib, bizə göndərsələr, çox məmnun olarıq.

Twitter