 |
|
Papa Fransiskin İraqa səfəri zamanı ona qarşı sui-qəsd planlaşdırılıb, lakin bu cəhd Britaniya xüsusi xidmət orqanlarının müdaxiləsi ilə qarşısı alınıb. 2021-ci ilin martında pontifik İraqın Mosul şəhərində olub. Bu şəhər 2014–2017-ci illərdə İŞİD-in nəzarəti altında idi.
Fransisk öz memuarlarında sitat gətirdiyi kitabda iki intiharçı-terrorçunun onu öldürmək istədiyini, lakin özlərinin həlak olduğunu yazır.
"Polis Britaniya xüsusi xidmət orqanlarından əldə edilən məlumatı Vatikanın təhlükəsizlik şöbəsinə ötürdü: partlayıcı kəmər taxmış gənc qadın, kamikadze qatil, Mosula Papa ziyarəti zamanı özünü partlatmaq üçün gəlirdi", deyə Fransisk qeyd edib.
Hadisəyə baxmayaraq, Papa İraqda qalaraq səfər planına sadiq qalıb.
"Növbəti gün mən jandarmadan həmin iki terrorçu haqqında nə məlum olduğunu soruşanda, komandir qısaca belə cavab verdi: "Onlar artıq yoxdur", deyə Papa əlavə edib.
Pontifik qeyd edib ki, İraq polisi terrorçuları "ələ keçirib" və onlar partlayış nəticəsində həlak olublar. Fransisk insan tələfatından "dərin kədərləndiyini" və "belə hadisələrin müharibənin zəhərli meyvəsi" olduğunu vurğulayıb.(Qaynarinfo)
Suriyada dövlət xidmətləri bərpa edilib.
Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə “Yeni Şafak” qəzeti məlumat yayıb.
Məlumatlara görə, Suriya hökuməti ölkə ərazisindəki küçələrdən keçmiş diktatorların şəkillərini və portretlərini toplamağa başlayıb. Portretlər zibil maşınlarına yığılaraq küçələrdən təmizlənir.
Qeyd edək ki, Bəşər Əsədin hakimiyyəti dövründə ölkənin küçələrində, dövlət binalarında və ictimai yerlərdə həm onun, həm də atası Hafiz Əsədin böyük portretləri geniş şəkildə yayılmışdı.
ABŞ-ın yeni seçilmiş Prezidenti Donald Tramp bu yaxınlarda “Trump International Golf Club Palm Beach”də görüntülənib.
sosial şəbəkələrdə ilk diqqət çəkən detal isə onun saç düzümündəki fərqlilik olub.
D.Trampın sözügedən görüntüləri maraq doğurub:
FSB Rusiya Silahlı Qüvvələrinin radiasiya, kimyəvi və bioloji müdafiə qoşunlarının rəisi, general-leytenant İqor Kirillov və onun köməkçisi İlya Polikarpovun qətli işi üzrə 29 yaşlı Özbəkistan vətəndaşının saxlanıldığını elan edib.
Bu barədə FTX-nin (FSB) yaydığı bəyanatda deyilir.
“Rusiya Federasiyasının Federal Təhlükəsizlik Xidməti tərəfindən Rusiya Daxili İşlər Nazirliyi və Rusiya İstintaq Komitəsi ilə birgə həyata keçirdikləri əməliyyat-axtarış tədbirləri nəticəsində 1995-ci il təvəllüdlü Özbəkistan vətəndaşı müəyyən edilərək saxlanılıb”, - bəyanatda qeyd olunub.
Bəyanatda həmçinin saxlanılan şəxs hadisəni Ukrayna xüsusi xidmət orqanları tərəfindən hazırlandığını da etiraf edib.
“Rusiya hərbçisinin qətlini törətdiyinə görə Özbəkistan vətəndaşına Ukrayna xüsusi təyinatlısı tərəfindən 100 min ABŞ dolları məbləğində mükafat və Avropa İttifaqı ölkələrindən birinə yaşamaq üçün getmək vəd edilib”, - FTX-nin yaydığı məlumatda deyilir.
FTX onu da bildirib ki, saxlanılan şəxsi ömürlük həbsə qədər cəza gözləyir.
Silahlı müxaliflərin Dəməşqdə hakimiyyəti ələ keçirməsindən sonra Suriyada ağır zərbə alan İran Əsəd rejimindən qalan və 30 milyard dollar olduğu iddia edilən borcunu yeni hakimiyyətdən tələb edəcəklərini açıqlayıb.
İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü İsmayıl Baqeyi Suriyanın İrana olan borcu və bu kontekstdəki rəqəmlərlə bağlı sualı cavablandırarakən bunları deyib: "Biz Suriyada keçid mərhələsinin keçməsini gözləyirik. Ümumiyyətlə, iki ölkə arasında bağlanan razılaşmalar və anlaşma memorandumları iki ölkə arasında imzalanıb və gələcəkdə də əməkdaşlıq buna uyğun qurulacaq. Bu məsələ İranın gündəmindədir".
Əsəd rejiminin İrana 30 milyard dollar borcu olduğu iddia edilir.
Ukrayna Rusiya ilə müharibə başa çatdıqdan sonra tezliklə seçki keçirmək məqsədilə elektron səsvermə də daxil olmaqla Avropa seçki qanunvericiliyi modellərini öyrənir.
Bu barədə "Politico" yazıb.
Nəşrin yazdığına görə, müharibə başa çatdıqdan sonra dünyanın hər yerinə səpələnmiş vətəndaşlara, o cümlədən Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərinə səs vermək imkanının təmin edilməsi əsas problemlərdən biri olaraq qalacaq.
Ukrayna Ali Radasının (parlament) dövlət hakimiyyətinin təşkili komitəsinin rəhbəri Yelena Şulyak məsələ ilə bağlı açılamasında deyib ki, hazırda seçici siyahıları ilə bağlı böyük problemimiz var, çünki insanlar çoxu xaricə gediblər. “Müxtəlif hesablamalara görə, təkcə 6,5 milyon məcburi köçkün var”, - o qeyd edib.
Şulyak əlavə edib ki, bu məqsədlə Ukrayna rəsmiləri müharibə başa çatdıqdan sonra azad və ədalətli seçkilərin keçirilməsinin yolunu tapmaq üçün müxtəlif Avropa seçki modellərini öyrənirlər.
Bundan əvvəl Prezident Aparatının rəhbəri Andrey Yermak bəyan etmişdi ki, sülh əldə edildikdən sonra Ukrayna “dərhal” demokratik seçkilərə hazır olacaq.
Lakin Şulyak isə bildirib ki, hərbi vəziyyət ləğv edildikdən sonra seçkilərin keçirilməsinə ən azı altı ay vaxt lazım olacaq.
Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski bildirib ki, dünyada heç kim müharibə zamanı Ukraynadan seçkilərin keçirilməsini tələb etməyib və tələb etmir. Onun sözlərinə görə, Ukraynada bəzi insanlar var ki, onlar dövlətin xatirinə deyil, dövlətin daxilində döyüşmək istəyirlər.
ABŞ-li milyarder İlon Mask və ona məxsus “SpaceX” şirkətinin təhlükəsizlik protokollarına əməl etmədiyi üçün nəzarətə altındadır.
xarici KİV xəbər verir ki, bu barədə “The New York Times” yazıb.
Nəşrin yazdığına görə, biznesmen qayda pozuntularına görə federal araşdırma ilə üzləşib.
Federal qurumlar şirkət və onun rəhbərinin dövlət sirlərini qorumaq məqsədi daşıyan açıqlama protokollarına əməl edib-etməməsi ilə bağlı azı 3 araşdırmaya başlayıb.
“Mask və onun “SpaceX” şirkəti dəfələrlə dövlət sirlərini qorumaq üçün federal hesabat protokollarına əməl etməyib, o cümlədən xarici liderlərlə görüşlərinin bəzi təfərrüatlarını gizlədiblər”.
Sözügedən xəbərlərə milyarderin reaksiyası sərt olub:
“Dərin dövlət xainləri ənənəvi mediada pullu tərəfdarlarından istifadə edərək üstümə düşüblər. Mübarizəni başladan mən olmaq istəmirəm, amma onlar başlasa, dərin dövləti bitirəcəyəm”.
Qeyd edək ki, İ.Mask dünyada sərvəti 400 milyard dolara çatan ilk adamdır. O bu sərvəti ilə dünyanın ən varlı insanıdır.
Ukraynadakı müharibə son mərhələyə qədəm qoyur. Döyüşləri sona çatdırmaq üçün razılaşma həmişəkindən daha real görünür.
Bu barədə ABŞ-nin “New York Times” nəşri yazıb.
Həmçinin bildirilib ki, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ölkəsinin NATO-ya üzv olmasını istəyir:
“Lakin bu, yəqin ki, qeyri-mümkün olaraq qalacaq. Çünki alyansın azı 7 ölkəsi Ukraynanın üzvlüyünə qarşıdır. Onlar üzvlüyü qeyri-müəyyən müddətə təxirə salmağı təklif edirlər”.
Qeyd olunub ki, Ukraynanın müdafiəsini təmin etməyə hazır olan koalisiyanın yaradılması mümkündür: “Ancaq ABŞ-nin iştirakı olmadan belə bir razılaşma etibarlı olmayacaq. Ölkənin yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampın isə belə bir sazişi imzalaması ehtimalı yoxdur”.
Nəşrin yazdığına görə, Ukraynanın coğrafi baxımdan təhlükəsizliyi amerikalılar üçün deyil, avropalılar üçün vacibdir: “Artıq Avropanın bir neçə ölkəsi müharibədən sonra öz qoşunlarını Ukraynada yerləşdirmək variantını müzakirə edir”.
Xatırladaq ki, Rusiya ilə Ukrayna arasında genişmiqyaslı müharibə 2022-ci il fevralın 24-də başlayıb.
Böyük Britaniya hökuməti Rusiya neftinin daşınmasında iştirak edən 20 gəmini sanksiya siyahısına daxil edib.
Bu barədə Britaniyanın Xarici İşlər Nazirliyi məlumat yayıb.
Bildirilib ki, bu addım Rusiyanın enerji sektoruna təzyiqləri artırmaq və onun “kölgə donanması” adlandırılan gəmilərini hədəf almaq məqsədi daşıyır. Sanksiya tətbiq edilən gəmilər arasında “Andaman Skies”, “Mianzimu” və “Ocean Faye” də var. Onların hər biri bu il 4 milyon bareldən çox Rusiya nefti daşıyıb. Bu sanksiya tədbirləri gəmilərin hərəkətini məhdudlaşdırıb və bəzi Britaniya limanlarına girişini qadağan edib.
Ötən ay Böyük Britaniya Rusiyanın 30 neft tankerini sanksiya siyahısına əlavə edib və ümumilikdə daşımada iştirak edən 100-dən çox gəmi məhdudiyyətlərə məruz qalıb.
Yeni sanksiyalarla yanaşı, Böyük Britaniya Ukraynanın enerji infrastrukturunun bərpasına və müharibənin üçüncü qışında ən həssas təbəqələrə dəstək olmaq üçün 35 milyon funt sterlinq məbləğində əlavə maliyyə yardımı ayırıb.
Əsəd rejimin devrilməsindən sonra Yaxın Şərqdə yaranan yeni reallıqlar birbaşa və dolayısı ilə qonşu bölgələrə, xüsusən də Cənubi Qafqaza, o cümlədən Azərbaycana da təsirsiz ötüşməyəcək. Suriyada və Yaxın Şərqdəki əsas aktorların Cənubi Qafqazdakı marağını da nəzərə alsaq, o zaman mənzərə tam aydın olar.
Yaxın Şərqin əsas oyunçuları hesab edilən ABŞ, Türkiyə, İsrail, Rusiya, İran, Avropa İtttifaqı və digərlərinin Cənubi Qafqazda çox böyük maraqları var və bu maraqlarını təmin etmək uğrunda ciddi mübarizə aparırlar.
Suriyadakı son hadisələrdən sonra Yaxın Şərqdə Türkiyənin rolu əhəmiyyətli dərəcə artdığından növbəti mərhələdə bu rolun digər yaxın bölgələrə də öz təsirini göstərəcəyi istisnasızdır. Ankaranın Suriyada mövqeyinin möhkəmlənməsi birmənalı şəkildə Cənubi Qafqazda, Mərkəzi Asiya, Afrikada, xüsusən də Şimali Afrika, Sahel bölgəsində, Avropada geosiyasi təsir imkanlarının daha da artmasına geniş imkanlar yaradacaq.
İkinci Qarabağ savaşından sonra Ankaranın nəinki Cənubi Qafqazda, Mərkəzi Asiyada da təsir imkanları genişlənməkdədir. Ankaranın Avrasiya və Afrikada ciddi oyunçu və açar ölkə rolunda çıxış etməsi isə strateji müttəfiqi olan Azərbaycanın da tamamilə maraqlarına cavab verir. Bu eyni zamanda Bakının bölgədə və digər bölgələrdə nüfuzunun artmasına, qarşısında duran hədəflərə nail olunmasına yeni imkanlar yaradır. İkinci Qarabağ savaşından sonra Azərbaycanın bölgədə yaratdığı geosiyasi reallıqlardan irəli gələn hədəflərin və çağırışların icrasına öz töhfəsini verəcək.
Birincisi, Əsəd rejiminin çöküşü Ermənistan böyük zərbə olduğundan Ermənistan daha da küncə sıxılmış vəziyyətə düşəcək.
Suriyadakı erməni diasporu nəticəsində Əsəd rejimi ilə Ermənistan arasında çox sıx əlaqələr mövcud idi və bu hamıya bəlli idi. Məhz bunun nəticəsi olaraq Bəşər Əsəd 2020-ci ildə uydurma erməni soyqırımını tanımış oldu. Əsəd rejimi ermənilərin təsiri ilə beynəlxalq platformalarda davamlı Bakı və Ankaraya qarşı çıxaraq problemlər yaradırdı.
Bunu Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyev də mediaya açıqlamasında aydın şəkildə bəyan edib. "Suriyadakı keçmiş rejim bir çox beynəlxalq təşkilatlarda Azərbaycana qarşı problemlər yaradırdı”, - Hikmət Hacıyev bildirib.
Azərbaycanla Suriya arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin mayında qurulsa da, 2014-cü ildən ölkəmizin Dəməşqdə səfirliyi yoxdur. Diplomatik əlaqələr minimum həddə enib. Tərəflər ancaq BMT, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və Qoşulmama Hərəkatı çərçivəsində əməkdaşlıq edir.
İkitərəfli münasibətlər o səviyyəyə enib ki, Azərbaycan-Suriya parlamentlərarası işçi qrup belə yoxdur.
Amma Əsəd rejimin devrilməsi və Ankaranın yeni Suriyanın qurulmasında əsas açar ölkə rolu oynamasından sonra Bakı-Dəməşq əlaqələri yenidən bərpa olunacaq və inkişaf edəcək.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla telefon danışığında Bakının Suriyada humanitar problemlərin həllində iştirakında hazır olduğu mesajını verib.
Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyev də mətbuata açıqlamasında bəyan edib ki, Suriya ilə Azərbaycan arasında dostluq münasibətləri qurulacaq və ikitərəfli əlaqələr inkişaf edəcək.
Əsəd rejiminin çöküşü ilə erməni diasporunun Suriyadakı rolu tamamilə itib. Ermənilər yeni Suriyanın qurulmasında yerlərinin olmaması, onları çaşqın vəziyyətə salıb. Bu da Ermənistana böyük bir zərbədir. Çünki "böyük Ermənistan" ideologiyasında Suriya erməniləri çox aktiv rol oynayırdı. Lakin rejim dəyişikliyi ilə onlar bu imkanlarından da məhrum olacaqlar.
İkinci Qarabağ savaşından sonra Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev dəfələrlə bəyan edib ki, Ermənistan sülh danışıqlarından yayınmaqla geosiyasi vəziyyəti öz xeyirlərinə dəyişəcəyi düşüncəsi xam xəyaldan başqa bir şey deyil. Azərbaycan Prezidenti İrəvana onu da xəbərdarlıq edib ki, geosiyasi vəziyyət əksinə, onların maraqlarına uyğun olmayan istiqamətdə inkişaf edəcək. Bu da Ermənistanı üzləşdiyi vəziyyətdə daha da böhrana və çıxılmaz dalana dirəyəcək.
Bu baxımdan Suriyadakı hadisələr Azərbaycanın bölgədəki mövqeyinin möhkəmlənməsi ilə yanaşı daha üstün mövqeyə çıxmasına böyük imkan yaradır.
Bunu şərtləndirən digər amil isə Gürcüstandakı son hadisələrdir.
Yaranmış vəziyyət İrəvanı Bakının şərtləri daxilində sülh şərtlərini qəbul etməkdən yayınmaq istiqamətində manevr imkanlarını daha da daraldır və ona şərtləri qəbul etməkdən başqa alternativ buraxmır. Zaman Ermənistanın ziyanına işləyir. İrəvan tərəfi istər yaxın Şərqdə, istər Cənubi Qafqazda, istər Avropadakı dostlarının üzləşdiyi vəziyyəti düzgün dəyərləndirib Bakının şərtləri daxilində sülh sazişi imzalamasa, o zaman Ermənistanı proqnozlaşdırılması mümkün olmayan proseslər gözləyir.
İkincisi, Bakı və Ankaranın Orta Dəhlizin Cənubi Qafqazı tam əhatə edən şaxələndirilmiş, xüsusən də Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə effektiv bir dəhlizə çevrilməsinə geniş fürsətlər açmasına öz töhfəsini verəcək. Ankaranın mövqeyinin güclənməsi Zəngəzur dəhlizinə qarşı çıxan gücləri zərərsizləşdirməyə imkan yaradacaq.
Üçüncüsü, Orta Dəhlizin imkanlarının artırılması baxımdan da mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Dördüncüsü, Türk Dövlətləri Birliyinin siyasi və iqtisadi güc kimi formalaşaraq ortaya çıxmasına öz müsbət təsirlərini göstərəcək.
Beşincisi, Azərbaycanın Yaxın Şərqdə, xüsusən də Suriyanın yenidən qurulma prosesinə cəlb olunması və Bakının da regional oyunçu qismində çıxışına fürsət yaradacaq.